ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΟΚ) αριθ. 295/91 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 4ης Φεβρουαρίου 1991 για τη θέσπιση κοινών κανόνων σχετικών με ένα σύστημα αντισταθμιστικών παροχών σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης κατά τις τακτικές αεροπορικές μεταφορές

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,
Έχοντας υπόψη :
τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 84 παράγραφος 2, την πρόταση της Επιτροπής, τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,
Εκτιμώντας :
ότι τα μέτρα ελευθέρωσης που θέσπισε το Συμβούλιο τον Ιούλιο του 1990 αποτελούν ένα περαιτέρω βήμα προς την καθιέρωση πλήρως αναπτυγμένης κοινής πολιτικής στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών -
ότι μια κοινή δράση στον τομέα της προστασίας των συμφερόντων των χρηστών των αεροπορικών μεταφορών είναι αναγκαία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αρμονική ανάπτυξη ενός τομέα, ο οποίος θα αναπτύσσεται στα πλαίσια ενός συνεχώς εξελισσόμενου περιβάλλοντος -
ότι η τρέχουσα πρακτική, όσον αφορά τις αντισταθμιστικές παροχές σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης, ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των αερομεταφορέων -
ότι η ύπαρξη ορισμένων ελάχιστων κοινών κανόνων, όσον αφορά τις αντισταθμιστικές παροχές σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης, θα επιτρέψει τη διατήρηση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχουν οι αερομεταφορείς στα πλαίσια αυξημένου ανταγωνισμού -
ότι οι αερομεταφορείς πρέπει να υποχρεωθούν να καθορίζουν τους κανόνες για την επιβίβαση σε περίπτωση πτήσης με υπεράριθμες κρατήσεις θέσεων -
ότι ενδείκνυται να καθοριστούν τα δικαιώματα των επιβατών σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης -
ότι οι αερομεταφορείς πρέπει να υποχρεούνται σε αντισταθμιστικές παροχές προς τους επιβάτες εκείνους στους οποίους αρνούνται την επιβίβαση και να τους παρέχουν συμπληρωματικές υπηρεσίες -
ότι οι επιβάτες πρέπει να είναι σαφώς ενημερωμένοι σχετικά με τους κανόνες που ισχύουν εν προκειμένω,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ :

Άρθρο 1
Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τους ελάχιστους κοινούς κανόνες που εφαρμόζονται στους επιβάτες σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης σε τακτική πτήση, με υπεράριθμες κρατήσεις θέσεων, για την οποία έχουν έγκυρο εισιτήριο και επιβεβαιωμένη κράτηση, και η οποία αναχωρεί από αεροδρόμιο που βρίσκεται στο έδαφος κράτους μέλους και διέπεται από τις διατάξεις της συνθήκης, ανεξάρτητα από το κράτος όπου είναι εγκατεστημένος ο αερομεταφορέας, από την ιθαγένεια του επιβάτη και από τον τόπο προορισμού.

Άρθρο 2
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως :
α) "άρνηση επιβίβασης", η άρνηση να επιβιβαστούν επιβάτες οι οποίοι :
- διαθέτουν έγκυρο εισιτήριο,
- έχουν επιβεβαιωμένη κράτηση για τη συγκεκριμένη πτήση και
- έχουν εμφανιστεί στον έλεγχο των εισιτηρίων μέσα στην απαιτούμενη προθεσμία και με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις -
β) "επιβεβαιωμένη κράτηση", το γεγονός ότι ένα εισιτήριο που έχει πωληθεί από τον αερομεταφορέα ή τους εντεταλμένους ταξιδιωτικούς του πράκτορες εμπεριέχει :
- προσδιορισμό του αριθμού, της ημερομηνίας και της ώρας της πτήσης και
- την ένδειξη "ΟΚ" ή οποιαδήποδτε άλλη ένδειξη στον προβλεπόμενο επί του εισιτηρίου χώρο, με την οποία υποδηλώνεται η καταχώρηση της κράτησης από τον αερομεταφορέα, και η ρητή επιβεβαίωσή της από αυτόν -
γ) "τακτική πτήση", η πτήση που διαθέτει όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά :
- εκτελείται, έναντι αμοιβής, από αεροσκάφος προοριζόμενο για τη μεταφορά επιβατών ή επιβατών και φορτίου ή/και ταχυδρομείου, υπό τέτοιους όρους ώστε, για κάθε πτήση, να διατίθενται θέσεις στο κοινό, είτε απευθείας από τον αερομεταφορέα είτε από τους εντεταλμένους πράκτορές του -
- εκτελείται κατά τρόπον ώστε να εξασφαλίζει τη σύνδεση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων σημείων :
i) είτε με βάση δημοσιευμένο πίνακα δρομολογίων,
ii) είτε τόσο τακτικά ή συχνά ώστε να ανήκει σε αναγνωρίσιμη συστηματική σειρά -
δ) "πτήση με υπεράριθμες κρατήσεις θέσεων", η πτήση στην οποία ο αριθμός των επιβατών που διαθέτουν επιβεβαιωμένη κράτηση και που εμφανίζονται στον έλεγχο των εισιτηρίων, μέσα στην απαιτούμενη προθεσμία και με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, υπερβαίνει τον αριθμό των διαθέσιμων θέσεων -
ε) "εθελοντής επιβάτης", το πρόσωπο το οποίο :
- διαθέτει έγκυρο εισιτήριο,
- έχει επιβεβαιωμένη κράτηση και
- έχει εμφανιστεί στον έλεγχο των εισιτηρίων μέσα στην απαιτούμενη προθεσμία και με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και είναι πρόθυμος, εφόσον του ζητηθεί από τον αερομεταφορέα, να παραχωρήσει την επιβεβαιωμένη κράτησή του, με αντάλλαγμα αντισταθμιστικές παροχές -
στ) "τελικός προορισμός", ο προορισμός που αναγράφεται στο εισιτήριο που προσκομίζεται στον έλεγχο των εισιτηρίων ή, στην περίπτωση πολλαπλών διαδοχικών πτήσεων, στο απόκομμα που αντιστοιχεί στην τελευταία πτήση. Δεν λαμβάνονται υπόψη οι ανταποκρίσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς πρόβλημα, έστω και αν έχει προκύψει καθυστέρηση από την άρνηση επιβίβασης.

Άρθρο 3
1. Ο αερομεταφορέας πρέπει να καθορίζει τους κανόνες που θα τηρεί για την επιβίβαση των επιβατών σε περίπτωση πτήσης με υπεράριθμες κρατήσεις θέσεων. Κοινοποιεί τους κανόνες αυτούς και όλες τις ενδεχόμενες τροποποιήσεις στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και στην Επιτροπή, η οποία θέτει τα εν λόγω στοιχεία στη διάθεση των άλλων κρατών μελών. Οι ενδεχόμενες τροποποιήσεις αρχίζουν να ισχύουν ένα μήνα μετά την κοινοποίησή τους.
2. Οι κανόνες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 τίθενται στη διάθεση του κοινού στα γραφεία ταξιδίων και στις θυρίδες ελέγχου εισιτηρίων του αερομεταφορέα.
3. Οι κανόνες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 πρέπει να προβλέπουν τη δυνατότητα αναζήτησης εθελοντών επιβατών διατεθειμένων να μην επιβιβαστούν.
4. Ο αερομεταφορέας πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνει υπόψη του τα συμφέροντα των επιβατών που δικαίως επιβάλλεται να επιβιβάζονται κατά προτεραιότητα, όπως τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα και τα παιδιά χωρίς συνοδεία.

Άρθρο 4
1. Σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης ο επιβάτης έχει δικαίωμα να επιλέξει :
- την επιστροφή χωρίς κυρώσεις της αξίας του εισιτηρίου για το τμήμα του ταξιδιού που δεν πραγματοποιήθηκε,
- τη συντομότερη περαιτέρω μεταφορά μέχρι τον τελικό προορισμό ή
- τη μεταγενέστερη περαιτέρω μεταφορά κατά την επιθυμία του.
2. Ανεξάρτητα από την επιλογή που θα κάνει ο επιβάτης, στην περίπτωση που αναφέρει η παράγραφος 1, ο αερομεταφορέας, αμέσως μόλις αρνηθεί την επιβίβαση, καταβάλλει, υπό την επιφύλαξη των παραγράφων 3 και 4, ως αντισταθμιστική παροχή, ποσό το οποίο ισούται με :
- 150 Ecu για τις πτήσεις έως 3 500 χιλιόμετρα,
- 300 Ecu για τις πτήσεις που υπερβαίνουν τα 3 500 χιλιόμετρα,
ανάλογα με τον τελικό προορισμό που προβλέπεται στο εισιτήριο.
3. Όταν ο αερομεταφορέας προσφέρει περαιτέρω μεταφορά μέχρι τον τελικό προορισμό με άλλη πτήση, η ώρα αφίξεως της οποίας δεν υπερβαίνει εκείνη που είχε προγραμματισθεί για την αρχικώς κρατηθείσα πτήση περισσότερο από δύο ώρες, προκειμένου για συνδέσεις που δεν υπερβαίνουν τα 3 500 χιλιόμετρα, και περισσότερο από τέσσερις ώρες, προκειμένου για συνδέσεις που υπερβαίνουν τα 3 500 χιλιόμετρα, οι αντισταθμιστικές παροχές που προβλέπονται στην παράγραφο 2 μπορούν να μειωθούν κατά 50 %.
4. Το ύψος των αντισταθμιστικών παροχών μπορεί να περιοριστεί στην τιμή του εισιτηρίου για τον τελικό προορισμό.
5. Οι αντισταθμιστικές παροχές καταβάλλονται σε χρήμα ή, εφόσον συμφωνεί ο επιβάτης, σε ταξιδιωτικά κουπόνια ή/και σε κουπόνια για άλλες υπηρεσίες.
6. Στην περίπτωση που ο επιβάτης πτήσης με υπεράριθμες κρατήσεις θέσεων δέχεται να ταξιδέψει σε κατώτερη θέση από αυτή για την οποία πληρώθηκε το εισιτήριο, δικαιούται να του επιστραφεί η διαφορά της τιμής.
7. Οι αποστάσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 μετρώνται βάσει της μεθόδου της απόστασης μεγίστου κύκλου (απόσταση ορθοδρομίας).

Άρθρο 5
1. Σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης σε πτήση πωληθείσα στα πλαίσια οργανωμένου ταξιδιού, ο αερομεταφορέας είναι υποχρεωμένος να καταβάλει αντισταθμιστική παροχή στον επιχειρηματία που συναλλάχθηκε με τον επιβάτη και ο οποίος είναι υπεύθυνος έναντι του επιβάτη για την καλή εκτέλεση της σύμβασης αυτού του οργανωμένου ταξιδιού, δυνάμει της οδηγίας 90/314/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 1990 για τα οργανωμένα ταξίδια και τις οργανωμένες διακοπές και περιηγήσεις.
2. Με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την προαναφερόμενη οδηγία 90/314/ΕΟΚ, ο επιχειρηματίας υποχρεούται να μεταβιβάσει στον επιβάτη τα ποσά που εισπράχθηκαν δυνάμει της παραγράφου 1.

Άρθρο 6
1. Εκτός από τις ελάχιστες αντισταθμιστικές παροχές που προβλέπονται στο άρθρο 4, ο αερομεταφορέας προσφέρει δωρεάν στους επιβάτες στους οποίους αρνείται την επιβίβαση :
α) τα έξοδα ενός τηλεφωνήματος ή/και της αποστολής ενός μηνύματος με τέλεξ/τηλεομοιοτυπία προς τον τόπο προορισμού-
β) τη δυνατότητα να τους παρέχονται γεύματα και αναψυκτικά, σε εύλογη σχέση προς το χρόνο αναμονής -
γ) κατάλυμα σε ξενοδοχείο, για μία ή περισσότερες νύκτες, στις περιπτώσεις στις οποίες καθίσταται αναγκαία η διανυκτέρευση.
2. Όταν μια πόλη, ή περιοχή, εξυπηρετείται από περισσότερα αεροδρόμια και ο αερομεταφορέας προσφέρει σε επιβάτη, στον οποίο αρνήθηκε την επιβίβαση, πτήση προς άλλο αεροδρόμιο για το οποίο είχε κάνει την κράτηση ο επιβάτης, ο αερομεταφορέας επιβαρύνεται με τα έξοδα της μετακίνησης μεταξύ των εναλλακτικών αεροδρομίων ή προς γειτονικό εναλλακτικό προορισμό, όπως θα συμφωνηθεί με τον επιβάτη.

Άρθρο 7
Ο αερομεταφορέας δεν υποχρεούται σε καταβολή αντισταθμιστικών παροχών επειδή αρνήθηκε την επιβίβαση, εφόσον ο επιβάτης ταξιδεύει δωρεάν ή με μειωμένο ναύλο μη διαθέσιμο απευθείας ή εμμέσως στο κοινό.

Άρθρο 8
Οι αερομεταφορείς πρέπει να παρέχουν σε κάθε επιβάτη στον οποίο αρνούνται την επιβίβαση σχετικό έντυπο, στο οποίο εκτίθενται οι κανόνες αντισταθμιστικών παροχών σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης.

Άρθρο 9
1. Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού εφαρμόζονται με την επιφύλαξη τυχόν μεταγενέστερης προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων με σκοπό συμπληρωματικές αποζημιώσεις.
2. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στους εθελοντές επιβάτες, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 στοιχείο ε), που αποδέχθηκαν αντισταθμιστικές παροχές κατ' εφαρμογή των κανόνων του άρθρου 3.

Άρθρο 10
Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει δύο μήνες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 4 Φεβρουαρίου 1991.
Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος
J. F. POOS